Vừa đặt chân xuống cảng Bến Đầm, trên khuôn mặt của từng thành viên trong đoàn, ai ai cũng có cảm giác lâng lâng khó tả và niềm tự hào khi lần đầu tiên được đứng trên mảnh đất Côn Đảo linh thiêng.
Tri ân..
 

Đoàn đến thăm và thắp hương tại nghĩa trang Hàng Dương
 

Như một tình cảm thiêng liêng, ngay sau khi đặt chân đến Côn Đảo, điểm đầu tiên đoàn đến là Nghĩa trang liệt sỹ Hàng Dương nơi yên nghỉ của hàng ngàn chiến sỹ cách mạng và đồng bào yêu nước Việt Nam qua nhiều thế hệ bị tù đày, hy sinh dưới sự tàn ác của thực dân và đế quốc; để tưởng niệm và thắp những nén hương cho các anh hùng liệt sĩ đang yên nghỉ ở đây bằng tất cả tấm lòng tri ân và hoài niệm.
Nghĩa trang Hàng Dương rộng khoảng 20ha, được chia làm bốn khu liên thông với nhau. Hiện nay khoảng gần 2.000 ngôi mộ, trong đó chỉ có khoảng trên 700 ngôi mộ có tên, còn lại rất nhiều ngôi mộ khuyết danh. Trên bia mộ khuyết danh chỉ duy nhất một ngôi sao đỏ. Các ngôi mộ quay về các hướng khác nhau theo như vị trí khi bị vùi lấp. Mỗi nấm mộ như một chứng tích về thời kỳ hào hùng và bi tráng đã qua.
 

Đoàn thắp hương các anh hùng liệt sỹ tại Nghĩa Trang Hàng Dương
 

Kính cẩn nghiêng mình trước vong linh của những anh hùng liệt sĩ, trong không khí tôn nghiêm đoàn đã dâng hương và đặt hoa tri ân các anh hùng liệt sỹ. Những nén hương được thắp lên trên gần 2 ngàn ngôi mộ như một lời tri ân của tuổi trẻ Công ty IDICO-CONAC với các anh hùng liệt sỹ.

Và thật khó có thể quên khi chúng tôi được đến thắp hương cho những con người mà tuổi tên của họ đã hòa vào tên đất nước, dù thời gian có mãi trôi qua như: Anh Lê Hồng phong, Nhà yêu nước Nguyễn An Ninh, chị Võ Thị Sáu, Anh hùng lực lượng vũ trang, liệt sỹ Lưu Chí Hiếu và nhiều ngôi mộ khác. Có lẽ vì vậy, các thành viên trong Đoàn, ai ai cũng mong muốn đi xa hơn nữa để thắp lên nấm mộ liệt sỹ những nén hương làm ấm lòng các anh chị.
 

 
Đoàn thắp hương tại mộ chị Võ Thị Sáu
 

Chúng tôi rời Nghĩa trang liệt sỹ Hàng Dương khi hoàng hôn đã buông xuống, nhìn những nấm mộ nằm lặng lẽ trong hoàng hôn, lòng chợt trào dâng cảm xúc. Ai cũng cảm thấy mình như được lớn lên thêm, được ấm lòng hơn, khi được đến thắp một nén hương trước mộ các anh hùng liệt sĩ. Tri ân tại nghĩa trang Hàng Dương là 1 điểm nhấn đầy cảm xúc cho các thành viên trong đoàn với  hành trình về với đất thiêng Côn Đảo.

Ý chí quật cường nơi "Địa ngục trần gian"
Có đến nơi này, và tận mắt chứng kiến sự dã man của thực dân, đế quốc chúng tôi mới cảm nhận hết được ý chí quật cường của những chiến sỹ cách mạng. Với 113 năm cai trị, Côn Đảo được ví như là địa ngục trần gian. Những cái tên trại tù Phú Hải, trại Phú Tường hay còn gọi chuồng cọp Pháp, trại giam Phú Bình hay còn gọi chuồng cọp Mỹ, khu biệt lập chuồng bò... mà từ trước đến nay chúng tôi chỉ được nghe, thấy qua sách báo, tranh ảnh thì giờ đây nó đang hiển hiện, phơi bày thực tế.
 

 

Trong đoàn đi ai cũng xúc động và lặng người đi khi tận mắt nhìn thấy nơi giam cầm các chiến sĩ cách mạng bằng một hệ thống các nhà tù hết sức dã man của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Trong số những tù chính trị bị giam cầm có những tên tuổi mãi gắn với lịch sử của cách mạng Việt Nam như: Tổng bí thư Lê Hồng Phong, Phan Chu Trinh, Tôn Đức Thắng, Võ Thị Sáu... cùng biết bao đồng chí cộng sản, những cái tên đã đi vào lịch sử.

 

Hình ảnh những phòng giam tập thể với cùm sắt, dây kẽm gai, xà lim đá ngột ngạt, chuồng cọp, hầm xay lúa... với những đòn tra tấn dã man, khiến ai một lần đến đây chứng kiến đều phải rùng mình, căm phẫn như: Rắc vôi bột, tạt nước để thân thể người tù lở loét, đến cách thức tắm nước lạnh, dơ bẩn vào mùa đông…

 

Tuy nhiên dù chịu khổ sai, nhục hình, đói khát và bệnh tật hành hạ ngày này qua ngày khác, những kẻ thù vẫn không khuất phục được ý chí của những chiến sĩ cách mạng yêu nước. Và cũng chính trong chốn “địa ngục trần gian” ấy, những chiến sĩ cách mạng vẫn không hề mất niềm tin, họ biến nơi đây thành trường học cách mạng, là nơi rèn luyện khí tiết của mình.
 

 

Tận mắt chứng kiến và qua lời kể của chị hướng dẫn viên tại Côn Đảo, chúng tôi lặng người trước những câu chuyện kể về tội ác của kẻ địch, về tình người, tình đồng chí, về sự chịu đựng, hi sinh… với niềm cảm phục, tự hào. Chính tinh thần và dũng khí đó đã hun đúc nên những giá trị cao quý và truyền lại để tạo sức mạnh và niềm tin vững chắc cho thế hệ chúng tôi hôm nay.
 

 

Chuyến hành trình về nguồn kết thúc, đoàn chúng tôi lưu luyến tạm biệt Côn Đảo trong một buổi chiều nắng đẹp, những ấn tượng về một Côn Đảo trong quá khứ đau thương đang dần lùi xa, thay thế vào đó là hình ảnh Côn Đảo với bao sự đổi thay không thể phai nhòa trong lòng tất cả những thành viên tham gia chuyến hành trình. Ai cũng tự nhủ lòng, nếu có dịp sẽ đến với Côn Đảo để thắp cho những anh hùng liệt sĩ những nén hương.